چیستی و تعریف دانش
هر واژه ای با توجه به حوزههای گوناگون علمی و شرائط استفاده از آن به گونههای متعدد و مختلفی معنا میشود این موضوع در رابطه با دانش نیز صادق میباشد.
نکته اول اینکه دانش را با علم اشتباه نگیریم.
دانش: ساختاری است برای تولید و ساماندهی یافتهها درباره جهان طبیعت، در قالب توضیحات و پیش بینیهای آزمایش شدنی، بدست میآید، به عبارت دیگر دانش، اطلاعات کاربردی و سازماندهی شده برای حل مسائل است.
عناصر دانش
علم دانش شناسی به بحث با سه عنصر داده، اطلاعات و دانش سرکار دارد.
به عبارت دیگر دانش شناسی به بحث و بررسی پیرامون دانش و عناصر سازنده آن، یعنی داده و اطلاعات میپردازد.
تبیین سه عنصر
دادهها
نسبت به اطلاعات و دانش، دادهها در بالاترین تراز تجرید قرار دارند. این بدان معناست که واژه دادهها بسیار کلی ست و هر چیزی را که داشته باشیم شامل میشود، داده ها مواد اولیهٔ ضروری برای خلق دانش به شمار میروند.
دادهها تنها بخشی از واقعیتها را نشان میدهند و از هر نوع قضاوت، تفسیر و مبنای قابل اتکا برای اقدام مناسب تهی هستند. دادهها را میتوان مواد خام عناصر مورد نیاز برای تصمیمگیری به شمار آورد، چرا که نمیتوانند عمل لازم را تجویز کنند، مثلاً صداهایی که با گوش میشنویم داده هستند، اما اینکه چه معنا و مفهومی دارد را نباید در نظر بگیریم و الا جزو اطلاعات محسوب میشود.
اطلاعات
اطّلاع یا آگاهش در کوتاهترین تعریف، «دادههای پردازش نشده» است. دادهها (به انگلیسی: data) مواد خام بالقوه معنیداری هستند که ما آنها را در راستای شناخت و فهم هر مفهوم مادی یا غیر مادی، به واسطه روشهای پژوهشی، و با استفاده از ابزارهای شناختی به دست میآوریم.
جهت تبدیل دادهها به اطلاعات باید تغییرات، پردازشها، و یا اصلاحاتی روی آنها صورت داده شود.
اطلاعات، دادههای خلاصهای هستند که گروهبندی، ذخیره، پالایش و سازماندهی شدهاند تا بتوانند معنیدار شوند. اطلاعات زمانی ارزش پیدا میکنند که برای یک بُعد خاص، یک فرد خاص، یک هدف خاص و در زمان خاص گردآوری و آماده شوند، لذا اطلاعاتی که برای یک مدیر، جنبه اطلاعاتی دارد، برای مدیر دیگر ممکن است اصلاً ارزشی نداشته باشد.
دانش
عبور و گذار از اطلاعات به دانش، محتاج اعمال تغییراتی از نوع آفرینش و خلق، ایجاد زندگی و منظورداری، و در کنار یکدیگر نهادن هدفدار قطعات پراکندهٔ اطلاعات میباشد، مثلاً بنائی که با اهداف، جهت گیریها، و منظورهای ویژه و آگاهانهای اعم از مسکونی، تجاری، اداری، آموزشی ساخته شده و مهیای انجام و ارائه همان وظایف میشود.
دانش را به دو گونه دانش نرم و سخت تقسیم کردهاند که هر کدام تعریف خاص خود را دارند.
تاریخچه پیشرفت و تحول دانش
در قرن پانزدهم میلادی پژوهشگران در سراسر اروپا و خاورمیانه بعد از پژوهش و جستجو و بررسی مطالب از نویسندگان کلاسیک مثل افلاطون، سیسرو، سوفوکل و افرادی دیگه به دوران رنسانس رسیدند که مطالعه این آثار رو دانش نو نامگذاری کردند که بیشتر مسائل انسانی را در بر میگرفت و در واقع دانش رو خرد انسان میشناختند و اینکه حقیقت همیشه در برابر چشمان ماست.
توضیح و تبیین
دانش در کسب و کار عبارت است از مجموعه داستانهایی که بشر برای زندگی خود از آنها بهره میگیرد.
در واقع دانش به زبان ساده همان تخصص شماست مثل تخصص حسابداری، تخصص پزشکی، تخصص کامپیوتر و تخصص در مدیریت و هر تخصص که هر فرد می تونه داشته باشه که با استفاده از مواد خام و ابزار در دسترس با کمک تخصص و دانشی که داریم میتوانیم چیزی نو خلق کنیم.
خلاقیت
انسان در سیر تکاملی و رو به پیشرفت خود نیازمند ابزار و ادواتی برای پیشبرد اهدافش است که معمولاً و به طور عادی این وسائل و ابزار در اختیار او نیست بلکه به مرور زمان و بر اساس نیاز او وادار میشود تا آن را تولید و در اختیار بگیرد، اینکه چگونه و چطور دنبال آن میرود موضوع بحث و کلام ما است که میخواهیم در مورد خلاقیت و انواع آن صحبت کنیم؛ البته این را باید در نظر بگیریم که انسانها در توانائیهای خدادادی متفاوت هستند یکی قدرت ذهنی خوبی دارد و حیطه عمل توانائی معمولی دارد و شخص دیگری ممکن است توانائی ذهنی بالائی نداشته باشد ولی در بحث عمل بسیار خوب عمل کند و کار را به نحو احسن انجام دهد، پس در پیشرفت انسانی دو رکن علم و خلاقیت، و عمل هر دو لازم است تا مکمل یکدیگر باشند یعنی هم خلاقیت در ایده و طراحی لازمه پیشرفت است و هم خلاقیت در عمل و اجرا.
تعریف خلاقیت: خلاقیت یعنی ایجاد تغییر
خلاقیت و آفرینندگی مهمترین و اساسیترین قابلیت و توانایی انسان و بنیادیترین عامل ایجاد ارزش است که در همه ابعاد و جوانب زندگی و به ویژه کسب و کار نقش کاملاً حیاتی را ایفا میکند.
در واقع از ابتدا تا کنون کلیه دستاوردهای بشری جلوههای گوناگون خلاقیت و نوآوری است و اینکه پیشرفت در زندگی و کسب و کار بدون خلاقیت نمیتواند امکان پذیر باشد.
ویژگی افراد خلاق
افراد خلاق خیال پرداز هستند و رویاهای خود را بهتر به خاطر میآورند و ساده تر از دیگران هیپنوتیزم کسب و کار خودشان میشوند.
افراد خلاق شیفته تازگی هستند، افراد خلاق عموماً ویژگیهایی مثل هوش و ابتکار، انعطاف پذیری و اعتماد بنفس دارند که آنها را از سایر مردم متمایز میکند.
رابطه هوش و خلاقیت
رابطه هوش و خلاقیت یعنی افراد خلاق همواره به اندازه کافی از هوش برخوردارند و این به این معنی نیست که الزاماً انسانها دارای هوش بالا، انسانهای خلاقی هستند بلکه کسانی خلاق هستند که توانستهاند هوش خود را به نحو مطلوبی تربیت و سازماندهی کنند.
ابتکار در خلاقیت یعنی به طریقی افراد خلاق از انجام کارهای بصورت روتین بیزار هستند.
انعطاف پذیری در خلاقیت یعنی به عبارتی ذهن افراد خلاق بهتر و سریع تر میتواند قالب شکنی کند و به الگوهای جدید برسد.
اعتماد بنفس و خلاقیت
یعنی افراد خلاق به توانایی خود اعتماد و باور دارند و یک تصویری واقعی از توانمندیهای خود دارند، خیلی از افراد بصورت مداوم بدنبال ایجاد تغییر و ایجاد یک نوآوری هستند.
خلاقیت در کسب و کار در واقع یک چیزی بیشتر از مثبت بودن و یا خوش بینی است، و در موارد بسیار زیادی میتوان دید که حتی جامعه در مقابل نوآوری و خلاقیت دید مثبتی نداشته است و گاهی نسبت به فرد خلاق هتاکی کرده و نسبتهایی هم چون خیال پرداز و… به او دادهاند ولی این شیفتگی و هوش و ابتکار و اعتماد به نفس شخص را کمک کرده است تا به مقصودش دست پیدا کند، ممکن است یک طرح و ایده خلاقانه حتی در زمان خود صاحب اثر مورد بی مهری واقع شود ولی در گذر زمان نیاز به آن احساس شده و جامعه به آن اقبال میکنند مثلاً شاید زمانی ایده ماشین پرنده یک خیال و توهم احمقانه و بلند پروازی به نظر میرسیده است ولی الآن میبینیم که همان ایده به واقعیت مبدل شده است و در اختیار انسان قرار دارد.
اگر شما فرد خلاقی هستید آیا شما در زمینه شغلی که میخواهید انتخاب کنید مطمئن هستید که فضای بروز خلاقیتهای را در اختیارتان میگذارند؟
عرصههای خلاقیت
نکته قابل توجه اینست که همیشه خلاقیت به معنای تولید جدید نیست بلکه در بسیاری از موارد بعد از خلق یک اثر شناساندن و معرفی آن به دیگران هم هنر خاصی میخواهد که در حقیقت همان خلاقیت در تبلیغ است، در موارد بسیاری میبینیم که مؤسسات تبلیغاتی برای معرفی کالا خلاقیتهای بسیار زیبایی به کار میبرند گرچه در بعضی از موارد هم این خلاقیتها جنبه تخیلی دارد ولی چون نوآوری بوده است در ذهن اشخاص میماند مثلاً دیده شده است که یک شرکت تولیدی لپ تاپ برای اینکه به خریداران محصولش بفهماند که این نوع لپ تاپ در مقابل مایعات مقام است یک ویدیو منتشر کرده است که در آن یک سگ را وادار میکنند تا بر روی این لپ تاپ بنشیند و غذا بخورد به این کار خلاقیت در تبلیغات گفته میشود.
داستانی جالب از خلاقیت
در یک شرکت بزرگ ژاپنی که تولید وسایل آرایشی را بر عهده داشت، یک مورد به یاد ماندنی اتفاق افتاد: شکایتی از سوی یکی مشتریان به کمپانی رسید. او اظهار داشته بود که هنگام خرید یک بسته صابون متوجه شده بود که آن قوطی خالی است. بلافاصله با تاکید و پیگیریهای مدیریت ارشد کارخانه این مشکل بررسی، و دستور صادر شد که خط بسته بندی اصلاح گردد و قسمت فنی و مهندسی نیز تدابیر لازمه را جهت پیشگیری از تکرار چنین مسئله ای اتخاذ نماید. مهندسین نیز دست به کار شده و راه حل پیشنهادی خود را چنین ارائه دادند: پایش (مونیتورینگ) خط بسته بندی با اشعه ایکس بزودی سیستم مذکور خریداری شده و با تلاش شبانه روزی گروه مهندسین، دستگاه تولید اشعه ایکس و مانیتورهائی با رزولوشن بالا نصب شده و خط مذبور تجهیز گردید. سپس دو نفر اپراتور نیز جهت کنترل دائمی پشت آن دستگاهها به کار گمارده شدند تا از عبور احتمالی قوطیهای خالی جلوگیری نمایند. نکته جالب توجه در این بود که درست همزمان با این ماجرا، مشکلی مشابه نیز در یکی از کارگاههای کوچک تولیدی پیش آمده بود اما آنجا یک کارمند معمولی و غیر متخصص آنرا به شیوه ای بسیار ساده تر و کم خرجتر حل کرد: تعبیه یک دستگاه پنکه در مسیر خط بسته بندی تا قوطی خالی را باد ببرد!
سخنان بزرگان درباره تفکر خلاق
مارک تواین: مردی که فکر نو دارد مادام که فکرش به ثمر نرسیده است آرام و قرار ندارد.
گوته: کسی که دارای عزمی راسخ است، جهان را مطابق میل خویش عوض میکند.
انیشتین: فکر کردن، سختترین کار بشر است.
دیل کارنگی: فکر خوب معمار و آفریننده است.
ادیسون: تمام پیشرفتهای عالمگیر خود را مدیون تفکر منظم و یادداشت برداری دقیق هستم.
سقراط: یک زندگی مطالعه نشده، ارزش زیستن ندارد.
نتیجه
نتیجه اینکه خلاقیت معنا و مفهوم بسیار پیچیده ای دارد و اشخاص خاصی که قدرت ذهنی و تخیلی و ایده پردازی خوبی داشته باشند قابلیت تبدیل شدن به یک فرد خلاق را دارند و لازمه خلاق بودن اعتماد به نفس و پشتکار و صبر است، این خلاقیت در عرصههای مختلف کاربرد دارد چه در زمینه تولید ابزار و ادواتی که به انسان کمک زیادی میکند و یا در عرصه تبلیغات و سائر امور زندگی بشری.
آلبرت انشتین درباره خلاقیت گفته است: هر احمقی میتواند چیزها را بزرگتر، پیچیده تر و خشن تر کند؛ برای حرکت در جهت عکس، به کمی نبوغ و مقدار زیادی جرات نیاز است. خلاقیت در کسب و کار در واقع یک چیزی بیشتر از مثبت بودن و یا خوش بینی است.
خیلی از افراد بصورت مداوم بدنبال ایجاد تغییر و ایجاد یک نوآوری هستند.