مهارت مسئولیت اجتماعی ویژه مدیران

ابتدا به فایل صوتی زیر گوش دهید:

 

 

 

 

 

برای بررسی مهارت مسئولیت اجتماعی ویژه مدیران در ابتدا به مسئله مهم مدیریت و توضیح درباره ویژگی های آن می پردازیم.

مدیریت

در ادبیات سنتی مدیریت؛ وظایفی چون برنامه‌ریزی؛ سازمان‌دهی و نظارت برای مدیران موفق از الزامات اولیه بوده است و بعدها نقش‌هایی دیگری مثل تصمیم‌گیری؛ ارتباطی و اطلاعاتی برای مدیران مطرح کردند.

اما جدایی سازمان از محیط اجتماعی و مشغول شدن مدیران به اهداف سازمان و بی توجهی آنان به مسائل اجتماعی موجب گشوده شدن بابی جدید در مدیریت شده است. که البته آن را مدیریت مسائل اجتماعی یا مسئولیت اجتماعی برای مدیران نام نهاده اند.

مدیران امروز باید ابعاد اجتماعی و عمومی حرفهٔ خود را بشناسند و از آثار سازمان خود برای محیط اجتماعی خویش آگاه باشند.

شاید این پرسش پیش آید که توجه به محیط بیرونی سازمان از زمانی که مسئله نگرش سیستمی در مدیریت مطرح شود مورد ملاحظه مدیران بوده است و سخنی تازه نیست. در این مورد باید یادآور شویم که هرگاه توجه به محیط خارجی به منظور بهره‌برداری از آن برای اهداف درون سازمانی باشد؛ این امر به تحقق مسئولیت اجتماعی منجر نخواهد شد. بلکه زمانی می‌توانیم این مسئله را به عنوان تحقق مسئولیت اجتماعی مطرح سازیم که توجه به مصالح جامعه به دلیل منافع عامه و مستقل از منافع آن برای سازمان مورد عنایت قرار گرفته باشد.

مدیران امروز ما باید علاوه بر مهارت های فنی؛ اداری و انسانی به مهارت ادارهٔ مسائل اجتماعی نیز مجهز باشند و مسائل جامعه را جز اهداف سازمانی خود بینگارند.

توجه به مسائلی اجتماعی مستلزم ایجاد ساختارهای لازم در سازمان و تخصیص منابع مالی و منابع انسانی ضروری برای آن است. اما قبل از هر چیز ایجاد باور و اعتقاد به مسئولیت اجتماعی سازمان خود ضرورتی اساسی انگارند و آن را باور داشته باشند؛ مسلماً خود در پی فراهم آوردن تمهیدات و وسایل لازم برای دستیابی به آن خواهند رفت.

مدیران باید از جز نگری و شیفتگی صرف؛ نسبت به اهداف سازمانی خود دست بردارند و اهداف جامعه و کشور را به‌عنوان راهنمای خود در تلاش‌هایشان فرا راه قرار دهند.

امروزه دیگر نمی‌توانیم جامعه ای سربلند و کشوری سرافراز داشته باشیم درحالی‌که مدیران و سازمان‌های آن هرکدام به دنبال اهداف سازمانی خود باشند و منافع کلی را مدنظر نداشته باشند.

باید بین سازمان‌ها اهدافشان با جامعه پیوند زده شود و در منشور هر سازمانی اهداف اجتماعی سرلوحه امور قرار گیرد.

مسئولیت سازمان‌ها نسبت به جامعه و عامه مردم فراتر از ارائه خدمت و تهیه کالاست.

این مسئله در برابر مسئولیت آنان نسبت به مشتریان و فرا دستانشان از اولویتی بالاتر برخوردار است.

سازمان‌ها باید این مسئولیت را حس کنند که مشکلات جامعه بخشی از مشکلات آن‌ها به‌حساب می‌آید و باید نسبت به حل و فصل آن‌ها همت گمارند و بخشی از امکانات مالی و انسانی خود را در این راه بکار گیرند.

امروزه دیگر نمی‌توانیم به این امید واهی دل‌خوش کنیم که توسعهٔ اقتصادی و تحقق اهداف سازمانی لزوماً به رشد و بهسازی اجتماعی منجر می‌شود.

موارد متعددی گویای این واقعیت‌اند که اگر سازمان‌ها مهار گسیخته به سوی اهداف خود یک تازی آغاز کنند جامعه و مصالح آن را زیر پا خواهند نهاد و جامعه فدای منفعت سازمان خواهد شد.

سازمان‌ها اگر به اهداف اجتماعی حرمت ننهند؛ آلودگی محیط؛ فقر بیماری؛ تبعیض و نابسامانی محیط شان را فرا خواهد گرفت و اگر با اندکی دوراندیشی به قضیه بنگرند؛ این مشکلات آخرالامر گریبان؛ خودشان نیز می‌گیرد.

زمانی که آلودگی محیط جامعه را فرا بگیرد؛ سازمان نیز به عنوان جزئی از آن دچار آلودگی می‌شود.

امروزه در اطرافمان شاهد انهدام محیط طبیعی؛ نابسامانی در محیط کار؛ نشت مواد آلوده به محیط زیست؛ تبعیض‌های ناروا در برابر برخی از طبقات و گروه‌های اجتماعی؛ زوال و انحطاط محیط شهری و سایر مشکلات اجتماعی؛ که دستاورد پیشرفت‌های اقتصادی و صنعتی سازمان‌ها به شمار می‌روند؛ هستیم و این مسئله دولت‌ها را به تفکر در مورد مهار کردن سازمان‌ها وا‌داشته است.

ابعاد مسئولیت اجتماعی

مسئولیت اجتماعی دارای چهار بعد است:

الف: بعد اقتصادی: مهم‌ترین بعد مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها بعد اقتصادی است.

در آن فعالیت‌ها اقدامات اقتصادی مد نظر قرار می‌گیرد به عبارت‌دیگر؛ مسئولیت اولیه هر بنگاه اقتصادی کسب سود است.

سود مثل اکسیژن است که اگر به موقع به بدن نرسد از بین می‌رود. لذا؛ وقتی سازمان سود لازم را به دست آورد و حیات خود را تضمین کرد؛ می‌تواند به مسئولیت‌های دیگرش بپردازد. در حقیقت اهداف اولیه سازمانی در این بعد مورد توجه قرار می‌گیرد.

ب: بعد قانونی: دومین بعد مسئولیت اجتماعی؛ بعد قانونی است.

سازمان‌ها ملزم می‌شوند که در چارچوب قانون و مقررات عمومی عمل کنند. جامعه این قوانین را تعیین می‌کند و کلیه شهروندان و سازمان‌ها؛ موظف هستند به این مقررات به عنوان یک ارزش اجتماعی احترام بگذارند. بعد قانونی مسئولیت اجتماعی را التزام اجتماعی نیز می‌گویند.

ج:‌ بعد اخلاقی: سومین بعد مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها؛ بعد اخلاقی است.

از سازمان‌ها انتظار می‌رود که همچون سایر اعضای جامعه به ارزش‌ها؛ هنجارها و اعتقادات و باورهای مردم احترام گذاشته و شئونات اخلاقی را در کارها و فعالیت‌های خود مورد توجه قرار دهند.

بعد اخلاقی مسئولیت اجتماعی را پاسخگویی اجتماعی نیز می‌گویند.

د: بعد عمومی ملی: چهارمین بعد مسئولیت اجتماعی بعد ملی است که شامل انتظارات؛ خواسته‌ها و سیاست‌های مدیران عالی در سطح کلان است.

انتظار می‌رود مدیران و کارگزاران سازمان‌ها با نگرش همه جانبه و رعایت حفظ وحدت و مصالح عمومی کشور؛ تصمیمات و استراتژی های کلی را سرلوحه امور خود قرار داده و با دید بلندمدت تصمیم‌گیری کند.

بعد ملی مسئولیت اجتماعی را مساعدت اجتماعی نیز می‌گویند.

علیرضا جعفری

مدیر وب سایت کسب و کار شما
مشاور کسب و کار در بندرعباس

نظر شما درباره «مهارت مسئولیت اجتماعی ویژه مدیران» چیست؟ منتظر شنیدن نظرات شما هستیم.

برای دانلود فایل صوتی، اینجا کلیک کنید.