روانشناسی کودکان استثنایی
به کاربرد یافتههای روانشناسی در رابطه با کودکان استثنایی «روانشناسی کودکان استثنایی» میگویند. روانشناسی کودکان استثنایی شاخههایی از دانش روان شناسی است که به کلیه مسائل مربوط به کودکان استثنایی-تیزهوش تا عقب مانده ذهنی، کودکان نابینا و کم بینا، کودکان ناشنوا و کمشنوا کودکان دارای ناتوانیهای تکلمی، کودکان دارای ناتوانیهای حرکتی و ذهنی –و آموزش این کودکان میپردازد.
روانشناس کودکان استثنایی کیست؟
«روانشناس کوکان استثنایی» در زمینه تدریس، برنامهریزی، درمان اختلالات روانشناختی و توانبخشی کودکان استثنایی فعالیت میکند.
ویژگیهای روانشناس کودکان استثنایی
§ دیدی عمیق نسبت به مسائل جامعه و مردم دارد: درک ظرافتهای رفتاری افراد به دید عمیقی نیاز دارد که همه روان شناسان از آن بهرهمندند.
§ صبور باحوصله است: این کارشناسان باید صبر و حوصله بسیاری داشته باشند و تعلیم و تربیت کودکان استثنایی بسیار علاقهمند باشند.
§ خلاق و مبتکر است: بهکارگیری فنون و روشهای آموزشی بسیاری تأثیرگذار و اثربخش است.
§ ثبات عاطفی دارد: روانشناس کودکان استثنایی با کودکان و خانوادههایی مواجه است که ناخواسته دچار مشکل شدهاند. او نباید دردها و رنجها این افراد را وارد زندگی خود کند.
ورود به شغل
شما با تحصیل در رشته روانشناسی و آموزشی کودکان استثنایی میتوانید وارد این رشته شوید و تا مقطع دکترا در دوشاخه روانشناسی و علوم تربیتی در گرایش کودکان استثنایی به تحصیل بپردازید. کودکان و دانش آموزان استثنایی به پنج گروه عقبمانده ذهنی و معلول جسمی، ناشنوا نیمه شنوا، نابینا و نیمه بینا، ناسازگار، و تیزهوش تقسیم میشوند و هر گروه باید در شرایطی خاص تحت تعلیم قرار گیرند. بهمنظور کسب مهارتهای تخصصیتر در کار با هر گروه از این کودکان، گذارندن دورههای تخصصی بسیار مفید است.
پیشرفت شغلی
همچون بسیاری از مشاغل دیگر، تحصیلات، مهارت و تجربه زمینهساز ارتقای شغلی در این حرفه است. شما با داشتن امکانات مالی و تجربه میتوانید به را صورت مستقل مراکزی برای آموزش کودکان استثنایی دایر کنید. البته این در شرایطی است که سازمان بهزیستی نیاز به تأسیس چنین مرکزی را اعلام کند.
فضایی شغلی
مراکز اصلاح تربیت و بازپروری کودکان، مراکز نگهداری بیماران روانی و عقبافتاده ذهنی، مدارس دانش آموزان استثنایی (بهعنوان دبیر، مربی مشاور) و مؤسسات گوناگون از قبیل وزارت آموزشی و پرورش و سازمان بهزیستی کشور (بهعنوان کارشناس گزینش و تشخیص کودکان عقبمانده ذهنی) روانشناس کودکان استثنایی را جذب میکنند. این کارشناسان با سازمانهای آموزشی و پرورش، بهزیستی و….، مددکاران، روانپزشکان و متخصصان مغز و اعصاب در ارتباطاند.
وظایف و مسئولیتها
- · تشخیص و طبقهبندی کودکان استثنایی
- · به حداکثر رساندن تواناییهای ذهنی و جسمی کودکان استثنایی با توجه به ویژگیهای عقلانی و جسمانی آنها
- · درمان اختلالهای روانشناختی و توانبخشی کودکان استثنایی برای سازگاری بهتر آنها بازندگی و آموزش
- · ایجاد امکانات مناسب برای آموزش کودکان کندذهن
- · رفع مشکلات و نارسای های یادگیری کودکان
- · نگهداری و آموزش کودکان استثنایی
مطلوبیتهای شغلی
یکی از بزرگترین محاسن این شغل، احساس رضایت شخصی است که روان شناسان کودکان استثنایی درنتیجه کمک به اینگونه کودکان و خانوادههای آنان برای داشتن زندگی عادی به دست میآورند. کار با کودکان استثنایی- شامل گروهی گسترده ازجمله کودکان تیزهوش می شود-به دلیل طبیعت غیرقابلپیشبینی کودکان- که از منطق انسانهای بالغ پیروی نمی کند-پویای خاصی دارد.
محدودیتهای شغلی
فرسودگی و خستگی ناشی از تحمل فشارهای عاطفی و فشار ناشی از پیشرفت کند کودکان دیرآموز از مسائلی است که روان شناسان کودکان استثنایی با آن روبهرو میشوند.
اهمیت شغلی
کودکان استثنایی همواره درصدی از افراد جامعه را تشکیل میدهند و حل مشکلات آنان- چه مبتلایان به عقبماندگیهای ذهنی و معلولیتهای جسمی و چه تیز هوشان-از جمله نیازهای هر جامعهای است. بهعبارتدیگر، بیتوجهی به تعلیم و تربیت این گروه زبانهای اجتماعی و اقتصادی زیادی به جامعه وارد میکند و موجب به هدر رفتن نیروی تعداد زیادی از افراد میشود.
منابعی برای کسب اطلاعات بیشتر
ابتدا به وبگاه انجمن علمی کودکان استثنایی به نشانی WWW.ANJOMANKSTMU.BLOGFA.COM مراجعه کنید. پسازآن مراجعه به مراکز مشاوره و آموزش کودکان استثنایی، خواندن مطالب پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، فصلنامه کودکان استثنایی و مراجعه به وبگاه انجمن کودکان استثنایی مفید خواهد بود.